Nowa siedziba Urzędu Marszałkowskiego. To pierwszy budynek pasywny administracji publicznej w Polsce

Ciepło z ziemi, wielkie zbiorniki na deszczówkę, inteligentne rolety reagujące na słońce i wiatr, budki lęgowe w ścianach, fotowoltaika i łąka kwietna na dachu – nowa skonsolidowana siedziba Urzędu Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego w Szczecinie jest maksymalnie energooszczędna i przyjazna dla środowiska.

Budynki, których atrakcyjna architektura i najnowocześniejsza automatyka łączy się z ekologią, są nową wizytówką centrum Szczecina. Skonsolidowaną siedzibę Urzędu Marszałkowskiego tworzy przebudowany gmach przy ul. Piłsudskiego 40 (użytkowany od stycznia ubiegłego roku) i ultranowoczesny obiekt przy ul. Mazowieckiej 14.

– Chcieliśmy zrewitalizować piękną część Szczecina, która była zaniedbana i czuliśmy się z tym źle. Drugą przesłanką było to, że chcieliśmy zrobić coś bardzo, bardzo nowoczesnego i ekologicznego. I tu z pomocą przyszły nam Fundusze Europejskiego. Dały nam możliwość zastosowania najnowocześniejszych rozwiązań i ich promowania. I pozyskania dzięki temu dużej części finansowania tej inwestycji. A ponieważ z ekologią nam, na Pomorzu Zachodnim, po drodze, to powstał obiekt, który oddaje ducha mieszkańców Pomorza Zachodniego – jest ekologiczny i inteligentny – mówił wczoraj marszałek Olgierd Geblewicz podczas oficjalnego otwarcia obiektu, w atrium nowego biurowca.

To będzie również wasz dom

Marszałek podkreślił, że jest to pierwszy budynek pasywny w Polsce, jeśli chodzi o obiekty administracji publicznej.

– Mówiliśmy o efektywności energetycznej zanim stało się to modne. Teraz nie tylko o tym mówimy, ale wdrażamy – stwierdził marszałek. – System pomp ciepła sprzężony z ogniwami fotowoltaicznymi powoduje, że jesteśmy samowystarczalni, jeśli chodzi o ogrzewanie. Mamy przyłącze do sieci miejskiej, ale jest traktowane jako rezerwowe. Ten budynek zużywa osiem razy mniej energii niż typowy budynek biurowy.

W uroczystości uczestniczył poseł na Sejm RP, były wicemarszałek województwa Jarosław Rzepa, obecni wicemarszałkowie Tomasz Sobieraj i Olgierd Kustosz oraz członkowie zarządu województwa – Anna Bańkowska i Stanisław Wziątek, radni województwa, przedstawiciele powiatów i gmin Pomorza Zachodniego.

– Ten dom, który dziś otwieramy, to będzie również wasz dom, jako strategicznych partnerów w rozwoju Pomorza Zachodniego – mówił marszałek do samorządowców.

Nowa siedziba UMWZ pomieści ok. 750 pracowników 

Stanisław Wziątek podkreślił: – Pomorze Zachodnie – Zielony Region. Jesteśmy pięknym, czystym, otwartym województwem. To nie jest slogan, to filozofia działania samorządu województwa. I tę filozofię chcieliśmy w każdym naszym działaniu przekuwać w rzeczywistość, realizując tę inwestycję.

Zwrócił też uwagę uczestników uroczystości na niebieską „wstęgę” w posadzce głównego hallu.

– To fragment rzeki Drawy. Wszystko w tym budynku jest przemyślane – mówił członek zarządu województwa.

Na otwarcie skonsolidowanej siedziby UMWZ przybyli także przedstawiciele wykonawcy, inżyniera kontaktu, projektanci.

– Podpisując w 2019 roku umowę na budowę siedziby Urzędu Marszałkowskiego, zyskaliśmy możliwość realizacji w Szczecinie unikalnego obiektu pod względem ekologicznych rozwiązań oraz efektywności energetycznej – podkreślił Jorge Calabuig Ferre, wiceprezes Mostostalu Warszawa SA. – Dziś śmiało można powiedzieć, że te wszystkie cechy obiektu dają podstawy, by mówić, że spełnia on najwyższe standardy, które w dzisiejszych czasach stają się już normą.

Nowa siedziba UMWZ zmieści ok. 750 pracowników. Łączna powierzchnia obiektów wynosi prawie 22,7 tys. m kw. Do dyspozycji jest kilkaset pomieszczeń, dwupoziomowy podziemny parking, pięć wind osobowych.

Certyfikaty i inteligentne rolety nad pięknym atrium

Oba budynki otrzymały certyfikaty BREEAM, które potwierdzają standard budownictwa zrównoważonego i ekologicznego. Biurowiec przy ul. Mazowieckiej dodatkowo wyróżnia certyfikat prestiżowego Passivhaus Institut w Darmstadt. W obiekcie tym zainstalowano system BMS (ang. Building Management System) mający na celu efektywne zarządzanie energetyczne, przy zapewnieniu wysokiej jakości powietrza, komfortu termicznego oraz odpowiedniego natężenia oświetlenia.

Jak działają rolety? System składa się z wielu elementów, m.in. sterowników, regulatorów, czujników. Nowoczesna automatyka steruje m.in. elektrycznie zwijanymi roletami nad przeszklonym atrium. Kiedy jest zimno, refleksole są zwinięte, by wnętrze nagrzewało się od słońca. W upalne dni rolety są rozwinięte, co spowalnia nagrzewanie się pomieszczenia. Jasne przestronne wnętrze wypełnia zieleń. Nawodniania roślin, jak i temperatury oraz wilgotności „pilnuje” komputer.

Wiele źródeł energii

W maszynowni ciepła zainstalowano dwie pompy ciepła o łącznej mocy grzewczej 225 kW i chłodzącej 180 kW. Ogrzewanie pomieszczeń odbywa się poprzez klimakonwektory. Centrale wentylacyjne posiadają wymienniki typu Combi (nagrzewnico-chłodnice) ze względu na lepsze wskaźniki odzysku ciepła i mniejszy opór na centrali, co skutkuje mniejszym zużyciem prądu. Działanie wentylacji będzie dostosowane do godzin pracy. A latem przewietrzanie ma odbywać się automatycznie w nocy, kiedy temperatura na zewnątrz będzie niższa niż w budynku. Co ważne, instalacja będzie odzyskiwać ciepło z takich miejsc jak np. serwerownia.

Nowa siedziba UMWZ będzie też pozyskiwać energię ze słońca. Na dachach budynków zainstalowane zostały panele fotowoltaiczne (w sumie 102 moduły) o łącznej mocy maksymalnej 39,69 kWp. Wszystkie pomieszczenia wyposażone są w urządzenia i systemy redukujące zużycie prądu. Zastosowano energooszczędne i wydajne oprawy LED, a oświetlenie sterowane jest czujnikami obecności i wyłącza się automatycznie, gdy nie wykryje pracownika.

Deszczówka się nie zmarnuje

Kolejnym priorytetem jest oszczędzanie wody. Instalacja wodno-kanalizacyjna jest wyposażona w system wykrywania wycieków. I takie rozwiązania jak np. zawory elektromagnetyczne zapobiegające wyciekom. Baterie przy umywalkach i spłuczki posiadają ograniczenie przepływu wody (do 4 l/min), perlatory i aeratory. Do spłukiwania toalet i pisuarów wykorzystywana jest tzw. woda szara, czyli podczyszczona woda deszczowa. Będzie ona gromadzona w podziemnym zbiorniku o pojemności 81 m sześć (szacowane dzienne zużycie wynosi 5 m sześć. na dobę). Zaprojektowano również dodatkowe zbiorniki retencyjne na deszczówkę. Dlaczego? Kiedy są ponadnormatywne opady – nadmiar wody nie jest odbierany przez sieć miejskiej kanalizacji deszczowej. Zbiorniki o pojemności 116 metrów sześciennych pozwolą przejąć wodę po intensywnej ulewie trwającej nawet 40 minut. Po ustaniu opadów i udrożnieniu miejskiej sieci kanalizacji deszczowej, woda będzie przepompowywana

Istotne też jest na przykład to, że nowa zintegrowana siedziba Urzędu Marszałkowskiego wyposażona jest w meble od polskiego producenta, co skróciło łańcuch dostaw i zminimalizowało ślad węglowy. A drewno użyte do produkcji pochodziło z odpowiedzialnej gospodarki leśnej, tzw. uprawy kontrolowanej (co potwierdzają certyfikaty FSC).

Dla rowerzystów i dla jerzyków

Ekologicznym atutem lokalizacji UMWZ jest również położenie – bliskość różnego rodzaju środków transportu – autobusów, tramwajów, stacji roweru miejskiego. W obiekcie znajduje się też duża rowerownia – w wydzielonym pomieszczeniu podziemnego garażu (poziom -1) zmieści się 50 jednośladów „parkowanych” piętrowo. Przy rowerowni znajduje się stacja naprawcza, szatnia, natryski, toalety. Planowane są szafy suszarniowe, żeby dojeżdżający do pracy na dwóch kółkach mogli czuć się komfortowo o każdej porze roku. Miejsca na rowery wyznaczono także przy budynkach. Na zewnątrz będzie można „przypiąć” kilkadziesiąt jednośladów.

Na dziedzińcu zaplanowano tez miejsca odpoczynku. I zieleń – graby, cisy, derenie. A na dachu – taras widokowy i kwietną łąkę. Są tam również większe nasadzenia: brzozy, sosny, parocje. Zielony dach ma zalety ekologiczne, społeczne i ekonomiczne – oczyszcza powietrze, zwiększa bioróżnorodność, chłodzi, zwiększa efektywność działania paneli słonecznych, ale też korzystnie wypływa na samopoczucie osób korzystających z budynku. Większość roślin to gatunki rodzime. Atrakcyjne dla ptaków i owadów.

Planując i realizując inwestycję uwzględniono również inne potrzeby środowiska – na elewacji zamontowano budki lęgowe dla ptaków (wróbla, jerzyka, kopciuszka) i nietoperzy, a także budki dla owadów.

Dostępność i nowoczesność

Siedziba Urzędu Marszałkowskiego dostosowana jest do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. W obiektach znajduje się pięć wind osobowych. Przy budynkach – podjazdy. We wnętrzach – urządzenia i oznaczenia ułatwiające poruszanie się. Są też wydzielone miejsca postojowe (niebieskie koperty) – przed głównym wejściem (2) od strony ul. Mazowieckiej oraz na dwóch kondygnacjach podziemnego parkingu (6). Zgodnie z przepisami Ustawy o elektromobilności przygotowano również 13 stanowisk do ładowania samochodów elektrycznych. W sumie jest 120 miejsc parkingowych. Plus dziewięć miejsc dla motocykli.

Skonsolidowana siedziba Urzędu Marszałkowskiego, zrealizowana przez firmę Mostostal Warszawa SA, została nagrodzona już kilka miesięcy przed oficjalnym otwarciem. W finale prestiżowego konkursu buildingSMART International Awards 2022 wygrała w kategorii Handover. Nagroda została przyznana za skuteczne wykorzystanie licznych narzędzi cyfrowych, usprawniających procesy zarówno na etapie projektowania, budowy, jak i przekazania budynku inwestorowi.

Inwestycja kosztowała ponad 200 mln zł, w tym 76 proc. stanowiły Fundusze Europejskie.

(r) – źródło: Biuro Prasowe UMWZ

fot.: Biuro Prasowe UMWZ, Starostwo Powiatowe w Stargardzie