Tour de Konstytucja PL w Stargardzie. Poznać, zrozumieć i chronić swoje prawa

Jakie powinno być państwo obywatelskie w oparciu o wartości konstytucyjne? Na to pytanie odpowiadają organizatorzy akcji Tour de Konstytucja PL, która odwiedzi ponad 90 miast z udziałem sędziów, prokuratorów i innych prawników.

„Od kilku lat Polska zmaga się z kryzysem konstytucyjnym. Populistyczne prawicowe rządy, odradzanie się skrajnych ruchów nacjonalistycznych, brak akceptacji dla osób LGBTQ+ oraz łamanie przez obóz władzy podstawowych praw obywatelskich i praw człowieka” czytamy na stronie akcji.

Wczoraj Tour zawitał do Stargardu, zatrzymując się na Rynku Staromiejskim. Na spotkanie z m.in. sędziami Igorem Tuleyą i Pawłem Juszczyszynem przybyło sporo mieszkańców i gości zainteresowanych rozmową  o Konstytucji i naszych podstawowych prawach.

Upominać się o prawa obywatelskie

Zaczęło się – z odtworzonego nagrania – preambułą Konstytucji RP, czytaną przez Jerzego Radziwiłowicza [skrót]: „My, Naród Polski – wszyscy obywatele Rzeczypospolitej (…) ustanawiamy Konstytucję RP jako prawa podstawowe dla państwa oparte na poszanowaniu wolności i sprawiedliwości, współdziałaniu władz, dialogu społecznym (…). Wszystkich, którzy dla dobra Trzeciej Rzeczypospolitej tę Konstytucję będą stosowali, wzywamy, aby czynili to, dbając o zachowanie przyrodzonej godności człowieka, jego prawa do wolności i obowiązku solidarności z innymi, a poszanowanie tych zasad mieli za niewzruszoną podstawę RP”.

– Otwieram zgromadzenie poświęcone prawom i obowiązkom zapisanym w Konstytucji – oznajmiła później Urszula Odrobińska

Robert Hojda z Kongresu Obywatelskich Ruchów Demokratycznych mówił do zebranych: – Spisaliście się. Dzisiaj jesteśmy jedną wielką rodziną. Polityka ostatnio bardzo nas podzieliła. Czas najwyższy, abyśmy sami – z godnością, ale stanowczo – zaczęli upominać się o prawa obywatelskie, które są zapisane w Konstytucji RP.

Nie oglądajmy się na innych, róbmy swoje

– To wy jesteście bohaterami Tour de Konstytucja. Najważniejsze, żeby o konstytucji pamiętać, mieć ją w sercach. I to jest cel – podkreślił sędzia Igor Tuleya.

Sędzia Piotr Gonciarek stwierdził: – Żyjemy w takich czasach, że słowo na ‘k’, ale nie to przekleństwo, tylko ‘konstytucja’ na niektórych działa jak płachta na byka. Dlaczego Konstytucja jest taka ważna? Bo jak nie mamy Konstytucji, to jesteśmy tylko poddanymi. Jak mamy Konstytucję, to jesteśmy obywatelami świadomymi praw i obowiązków.

– To kolejne miejsce, gdzie czuć energię i moc. Wszyscy wierzymy w Konstytucję. Nie trzeba być prawnikiem, żeby pragnąć, ale też żądać od władz równości wobec prawa, żeby pragnąć wolności. Żeby urządzać nasz kraj jako demokratyczne państwo prawa. Te spotkania dają nam dużo sił do dalszego działania. Nie oglądajmy się na innych, róbmy swoje. Nie bójmy się, czasami wystarczy nazwać rzeczy po imieniu. W ten sposób powstaje wspólnota, która ma siłę, żeby zmieniać rzeczywistość. A konstytucja jest naszym fundamentem – mówił sędzia Paweł Juszczyszyn.

To jest bardzo dobra Konstytucja

Prof. Zdzisław Kędzia zaznaczył: – Konstytucja jest niezwykłym aktem, który chroni podstawowe wartości. Jest tarczą, gdy jesteśmy zagrożeni. Mogę powiedzieć na podstawie badań porównawczych, że jest to wyjątkowo dobra Konstytucja – ośmielę się powiedzieć, że w skali światowej, możemy być z niej dumni. Jeśli ktoś nam będzie tłumaczył, że droga na skróty czasami jest bardziej efektywna i łatwiejsza, to pamiętajmy, że dobra Konstytucja jest zawsze o niebo lepsza niż najlepszy despota.

Prokurator Małgorzata Adamajtys prosiła, aby nie mieć lęku w oczach, gdy wchodzi się do prokuratury.

– Wiemy, że boicie się nas trochę, sędziów mniej. Znajomość konstytucji daje państwu siłę, żeby po prostu wejść do urzędu i nie bać się, bo zna się swoje prawa. Zapraszam do rozmów – mówiła prokurator.

Długo nie trzeba było czekać. Wokół gości co chwilę tworzył się wianuszek zainteresowanych tematyką akcji.

Przygotowane na tę okazję egzemplarze Konstytucji RP znikały ze stolika, podobnie jak okolicznościowe znaczki, długopisy, chorągiewki. Był poczęstunek i strefa animacji dla dzieci.

Podpisali się na zwoju Konstytucji

W końcu przyszedł czas na rozwinięcie zwoju Konstytucji, podtrzymywanego przez mieszkańców, i zrobienie wspólnej fotografii. Później chętni mogli podpisać się na tym zwoju.

Podczas wydarzenia wystąpili raper Mati i Małgorzata Nowak z Poczernina, która – na zaproszenie Zbigniewa Hołdysa – zaśpiewa w Warszawie, gdzie odbędzie się finał Tour de Konstytucja PL.

W stargardzkim wydarzeniu uczestniczyli: Igor Tuleya, Paweł Juszczyszyn, Piotr Gonciarek, Anna Górnik, Maria Knotz, Blanka Kasprowicz – ze Stowarzyszenia Sędziów Polskich Iustitia; Małgorzata Adamajtys, Magdalena Wiśniewska, Robert Rybiński – ze Stowarzyszenia Prokuratorów Lex Super Omnia; prof. Zdzisław Kędzia – profesor nauk prawniczych, specjalista w zakresie prawa konstytucyjnego i praw człowieka, nauczyciel akademicki UAM w Poznaniu; adwokaci Jędrek Łopatko i Marian Ludkiewicz.

Akcja odbywa się pod patronatem rzecznika praw obywatelskich dr. hab. Adama Bodnara. Jej organizatorem jest Fundacja Kongres Obywatelskich Ruchów Demokratycznych.

I na koniec Art. 30 Konstytucji RP: Przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych.

Bożena Kuszela

fot. Maciej Kuszela