Centrum Dialogu Przełomy. Stalag II D – odkrywanie zbrodni

Muzeum Narodowe w Szczecinie – Centrum Dialogu Przełomy zaprasza na spotkanie poświęcone Stalagowi II D, znajdującemu się pod Stargardem. Był to niemiecki obóz z czasów drugiej wojny światowej, w którym zginęły tysiące osób, w tym cywile z powstania warszawskiego.

Gościem spotkania, które odbędzie się w piątek, 22 marca br. o godz. 17.00, będzie prof. dr hab. Andrzej Ossowski – szef Zakładu Genetyki Sądowej, współzałożyciel Polskiej Bazy Genetycznej Ofiar Totalitaryzmów działającej przy Pomorskim Uniwersytecie Medycznym w Szczecinie.

Na terenie Stalagu II D pracownicy PUM ekshumowali już ponad 200 szczątków ofiar. Szacują, że w zbiorowych mogiłach może znajdować się około 4 tys. osób. Prowadzone badania antropologiczne, medyczno-sądowe i genetyczne pozwolą ustalić, co było przyczyną śmierci ludzi, a w przyszłości – poznać ich tożsamość. Przy szczątkach znaleziono też około 1,3 tys. przedmiotów osobistych.

Stalag II D był jednym z największych obozów jenieckich na terenie III Rzeszy. Od początków wojny trafiali do niego jeńcy z całej Europy, żołnierze szeregowi i podoficerowie. Wykorzystywani byli do prac budowlanych (m.in. przy budowie dróg) i w majątkach ziemskich. W obozie była wysoka umieralność ze względu na bardzo złe warunki bytowe, zimno, brud, szerzące się choroby i słabe wyżywienie, co prowadziło w krótkim czasie do wycieńczenia organizmów zwłaszcza ludzi starszych. Po powstaniu warszawskim i wysiedleniu ze stolicy, wielu warszawiaków – w tym cywile, ale też powstańcy – trafiło do obozu w Łambinowicach, a stamtąd do Stalagu II D pod Stargardem. W lutym 1945 r. obóz został ewakuowany.

Dr hab. Andrzej Ossowski, profesor PUM, z wykształcenia biolog, kryminalistyk zajmujący się zawodowo genetyką sądową, genetyką kliniczną, antropologią sądową i kryminalistyką. Absolwent Wydziału Przyrodniczego i Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego oraz studium doktoranckiego na Pomorskim Uniwersytecie Medycznym w Szczecinie. Pracę zawodową rozpoczął w 2002 roku w Zakładzie Medycyny Sądowej PUM w Szczecinie. Aktualnie kierownik Katedry Medycyny Sądowej oraz Zakładu Genetyki Sądowej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie. Autor i współautor kilkudziesięciu artykułów naukowych. Wydał przeszło 3 tys. ekspertyz sądowych z zakresu genetyki sądowej, medycyny sądowej, antropologii sądowej i kryminalistyki. Pomysłodawca i współtwórca projektu Polskiej Bazy Genetycznej Ofiar Totalitaryzmów, dzięki któremu przywracana jest tożsamość ofiar zbrodni systemów totalitarnych. W ramach projektu doprowadził do identyfikacji przeszło 150 ofiar zarówno zbrodni komunistycznych, jak i nazistowskich. Pracował przy odnalezieniu około 12 tys. ofiar drugiej wojny światowej i okresu powojennego w całej Europie, zidentyfikował przeszło 1 tys. ofiar. W 2023 roku poprowadził pierwszą od wielu lat naukową misję badawczą w Ukrainie, poszukującą ofiar zbrodni wołyńskiej. Misja ta zakończyła się po czterech miesiącach badań odnalezieniem masowego grobu. W swojej pracy naukowej uczestniczy w projektach z zakresu: genetyki sądowej, genetyki klinicznej, antropologii sądowej, archeologii, kryminalistyki i historii. W 2020 roku stworzył jedno z pierwszych laboratoriów w kraju, oznaczających wirusa SARS CoV2, a także jako jedno z pierwszych laboratoriów sekwencjonujących genom wirusa.

(r) 

fot. Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie (PUM)