SCK. Zbigniew Bajek i Zbigniew Szot: „Świątynia i morze”. Konfrontacja dająca możliwość dialogu

W Galerii Sala108 SCK wciąż jeszcze można oglądać wystawę pt. „Świątynia i morze”. Jest to wspólne przedsięwzięcie prof. Zbigniewa Bajka z Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie i prof. Zbigniewa Szota z Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu

Ta wystawa wymaga uwagi, skupienia, wglądu w to, co prezentują nam autorzy, i co nie daje spokoju. Z jednej strony minimalistyczne morskie pejzaże, które skłaniają do medytacji, z drugiej – (czasami) niemal naturalistyczne obrazy, na których widać kawałki wędzonych ryb na zapisie nutowym, mięso i podroby, a także organiczne resztki, np. kości, wśród których widoczna jest malutka postać Chrystusa. Zderzenie ze sobą tak bardzo różnych prac intryguje i rodzi napięcie między nimi.

Warto obejrzeć tę wystawę. Tworzące ją prace stawiają pytania, na które każdy może spróbować odpowiedzieć.

W materiałach prasowych do tej ekspozycji czytamy: „Co łączy artystów, których interdyscyplinarna twórczość znacznie się różni? Dużo. Z racji na daty urodzenia (zbliżone), mocno odczuli dotknięcie historii, szczególnie przełom lat 80. i 90. jest tu znaczący. Pomimo że w ich twórczości rzadko pojawiają się bezpośrednie odwołania do tego, co rzeczywistość przynosi – od tylu lat wciąż burzliwa, wciąż trudna do przewidzenia – to jednak można odnaleźć jej echa, chociażby w punktowaniu przez artystów konieczności niezależności w działaniach twórczych, w wyczuleniu na problemy etyczne i społeczne (liczne inicjatywy angażujące innych – studentów, artystów pedagogów).

Obaj artyści, na wskroś współcześni, mają szacunek do tradycji, tej odległej w czasie i tej bliższej. W pracach Zbigniewa Szota pobrzmiewają klimaty obrazów Caspara Dawida Friedricha, Jerzego Mierzejewskiego, minimalistów; z kolei twórczość Zbigniewa Bajka sięga do czasów wieków średnich – tryptyków szafowych z nastaw ołtarzowych, ale także akcjonistów wiedeńskich. Obaj artyści podkreślają wpływ doznań dzieciństwa na to, co pojawia się w ich późniejszej twórczości.

Dla Zbigniewa Szota takim doświadczeniem było ,,odkrycie” morza i całkowite zanurzenie się w nim, poddanie się magii, majestatowi, sile, zmienności i stałości zarazem. Dla Zbigniewa Bajka piętnem dzieciństwa, które przeniosło się na jego dojrzałą twórczość, było ,,dotknięcie wiary” za sprawą babci, która zajmowała się jego wychowaniem. Jej opowieści zaczerpnięte z Biblii, często autorsko interpretowane, zaważyły na wielu późniejszych wyborach artystycznych Bajka.

Tych związków – podobieństw i przeciwieństw jest dużo więcej. Spotkanie sztuki Szota i Bajka w jednej przestrzeni być może odkryje nowe. Konfrontacja ta daje możliwość dialogu,  porównań… zaskoczeń. Jest jeszcze jeden, kto wie czy nie najważniejszy powód, który leży u podstaw decyzji artystów o zorganizowaniu wspólnej wystawy. Metal. Nie ten z pracowni alchemików, który w procesie transmutacji zmienia się w złoto (chociaż łatwo wykazać, że to zestawienie nie jest pozbawione sensu), ale zwyczajna aluminiowa blacha, która jest podobraziem ich prac o fotograficznym rodowodzie. Szczotkowana, metalowa powierzchnia jest zmienna jak morze, a jednocześnie ewokuje światło bizantyjskich mozaik czy ikon”.

W wernisażu osobiście uczestniczył Zbigniew Szot (fot.7, w środku). Zbigniew Bajek też, tyle że zdalnie i krótko, gdyż miał zajęcia ze studentami.

Wystawa czynna będzie do 12 listopada br.

Zbigniew Bajek prof. dr hab.
Urodzony w Bojanowie w 1958 roku.
Studia na Akademii Sztuk Pięknych
im. Jana Matejki w Krakowie.
Dyplom w 1984 roku.
Obecnie pracuje na macierzystej uczelni.

Zbigniew Szot prof. dr hab.
Urodzony w Płotach w 1962 roku.
Studia w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych
w Poznaniu (obecnie Uniwersytet Artystyczny
im. Magdaleny Abakanowicz w Poznaniu)
Dyplom w 1986 roku.
Obecnie pracuje na macierzystej uczelni.

bk

fot. Maciej Kuszela